Në një kohë kur shumica e fshatrave nëpër Maqedoni po shuhen ngadalë, kur indet kulturore po grishen, çdo përpjekje e sinqertë për të rikthyer jetën duhet të festohet si festë kombëtare. Fatkeqësisht, në komunën e Berovës, po dëshmojmë të kundërtën: indiferencë, ftohtësi dhe një mendjelehtësi që është e turpshme.

Vladimirovo, një fshat i vogël me njerëz të mëdhenj, ka treguar se çfarë do të thotë të duash rrënjët e tua. Aty, me iniciativën e Qendrës Kulturore “Goran Allacki”, “ZVIS” – një shoqatë për tubimet e Ilindenit në Vladimirovë dhe Fondacionit “Dr. Mihail Levenski”, salla e vjetër e shtëpisë kooperative është rinovuar dhe emëruar sipas dirigjentit të famshëm botëror Vanço Çavdarski, krenaria e Vladimirasve, e Berovës, e Republikës së Maqedonisë. Qëllimi i këtyre entuziastëve është që ngadalë të rikthejnë jetën në vatrën e tyre. Në më pak se një muaj, atje do të mbahet Festivali Folklorik i parë i këngëve popullore maqedonase “Vladimirovo 2025”.

Dhe kur të gjithë duhet të ishim bashkë – kur kultura, muzika, historia, kujtimi i dirigjentit më të madh maqedonas, dinjiteti po festoheshin – autoritetet lokale të Berovës u fshehën. Kryetari i komunës dhe komuna jo vetëm që nuk ishin të interesuar për këtë ngjarje, por as nuk nderuan bashkëqytetarët e tyre me praninë e tyre në hapjen e sallës “Vanço Çavdarski”. Jo me një gjest, jo me një fjalë, jo me respekt. Kur një ngjarje me pjesëmarrjen e gjigantit të operës Boris Trajanov, Orkestrës Kamertale të solistëve të Shkupit e drejtuar nga Profesor Vasil Atanasov, dirigjentit Angel Spirovski dhe artistëve të tjerë të lartë dhe dashamirësve të Maqedonisë dhe muzikës dhe kulturës maqedonase mbetet e injoruar nga autoritetet më të larta lokale, nuk është rastësi. Është turp. Është një katastrofë morale lokale personale dhe kolektive.

Qeveria lokale e Berovës, me heshtjen e saj, na tha një gjë: se nuk e ndjen komunën e saj, nuk i ndjen njerëzit e saj. Ata harruan se funksioni obligon – të duash, të prezantosh, t’u shërbesh dhe t’i respektosh ata që të dhanë besimin. Dhe për shkak të kësaj, lind një pyetje e dhimbshme për mua: si arritëm në pikën ku instalojmë njerëz të tillë dhe të ngjashëm në vende që duhet të jenë drejtuesit e komunitetit? Si e lejuam veten të zgjedhim zyrtarë që e humbasin thelbin e shërbimit që nga dita e parë pas zgjedhjeve?

Përgjigja është e vështirë, por e qartë: është rezultat i çdo heshtjeje të jona, i çdo padrejtësie të pranuar, i çdo fraze të shqiptuar ‘të gjithë janë të njëjtë’ dhe ‘asgjë nuk ndryshon’, i asaj që na imponohet. Është rezultat i çdo supe të ngritur në apati, i çdo rruge që humbëm kur nuk u ngritëm për drejtësi, kur nuk e mbështetëm atë që është vërtet e rëndësishme. Dhe pikërisht në ngjarje të tilla, pikërisht në përpjekje të tilla për të ringjallur shpirtin, në një ngjarje që bashkon njerëz nga e gjithë Maqedonia, një ngjarje që sjell energji të re në hapësirat e braktisura, shihet kush është njeri dhe kush është vetëm një funksion.

Kur personi i parë i komunës nuk mund ta njohë një ngjarje të tillë në oborrin e tij, është shenjë se ai funksion ka kohë që është egoist, burokratizuar dhe i tjetërsuar nga gjithçka.

Por në çdo rast, Vladimirovo dha një mësim serioz që duhet mbajtur mend: se kultura dhe dashuria për atdheun nuk lypin leje. Ato krijohen.