Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor ka nisur zhvillimin e Studimit për Vlerësimin e Vlerave Natyrore të Masivit të Jabllanicës, si hapi i parë dhe thelbësor në procesin e shpalljes së tij si zonë e mbrojtur, në përputhje me Ligjin për Mbrojtjen e Natyrës.

Ky vendim vjen pas një iniciative të përbashkët nga komunat e Strugës dhe Vevçanit, komunitetet lokale dhe sektori joqeveritar, e cila u parashtrua në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë së Veriut. Qeveria, në seancën e saj të 116-të, të mbajtur më 22 janar 2019, e obligoi Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor që të sigurojë fonde për zhvillimin e Studimit në bashkëpunim me dy komunat.

Brenda Programit të Natyrës për vitin 2025, është siguruar një buxhet dhe është lidhur një kontratë për prokurimin publik për zhvillimin e Studimit.

Procesi do të përfshijë përgatitjen e versionit përfundimtar të Studimit në përputhje me rregulloret ligjore, krijimin e një baze të dhënash për biodiversitetin, gjeodiversitetin, habitatet, hidrologjinë dhe elemente të tjera natyrore, hulumtimin në terren dhe përpunimin GIS të të dhënave me rëndësi kombëtare dhe të BE-së, si dhe organizimin e dy takimeve publike konsultative për të përfshirë palët e interesuara në finalizimin e dokumentit.

Mali i Jabllanicës është një burim natyror me vlera të jashtëzakonshme biologjike dhe gjeologjike. Ai tashmë është pjesë e Rrjetit Kombëtar Smerald të zonave me rëndësi të veçantë për ruajtjen e natyrës dhe është identifikuar si një zonë potenciale në rrjetin e ardhshëm Natura 2000.

Zhvillimi i këtij Studimi paraqet një bazë kyçe profesionale për procedurën e mëtejshme për shpalljen e Jabllanicës si zonë e mbrojtur, e cila do të mundësojë mbrojtjen afatgjate dhe menaxhimin e qëndrueshëm të njërit prej rajoneve natyrore më të vlefshme në vend.

Në vitin 2023, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor gjithashtu financoi dhe përgatiti një studim socio-ekonomik për shpalljen e Malit Jabllanica si zonë e mbrojtur, pra një park kombëtar, sikurse është pjesa e Jabllanicës në Republikën e Shqipërisë, e shpallur në vitin 2008.