Üsküp – Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) yayınladığı 2024-2025 Geçiş Raporu’na göre, Kuzey Makedonya’nın geçiş kalitesi, Batı Balkan ülkeleri ortalamasının üzerinde, 10 üzerinden 5,6 puan olarak belirlendi. Raporun tanıtımında Ulusal Banka Başkanı Anita Angelovska-Bezoska ve EBRD Ülke Ofisi Başkanı Fatih Turkmenoglu konuşma yaptı.

Angelovska-Bezoska, açılış konuşmasında ülkedeki yapısal reformların uygulanması sürecinin hem başarılar hem de zorluklarla dolu olduğuna dikkat çekti.

Raporda, rekabet gücü, dayanıklılık ve iyi yönetişim alanlarında en düşük puanların kaydedildiği belirtilirken, bu durumun üretkenliği güçlendirmek, becerileri geliştirmek, küresel değer zincirlerine katılımı artırmak ve özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için iş ortamını iyileştirmek adına daha derin reformlara ihtiyaç duyulduğu vurgulandı.

Angelovska-Bezoska, ülke olarak ticaret ve yatırıma açıklık (GSYH’nin %130’u) ve nispeten daha yüksek düzeyde bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısına sahip olunduğunu, bunun da entegrasyon alanında yüksek bir puan alınmasını sağladığını ifade etti.

Üretkenliğin uzun vadeli büyümenin temel direği olduğunu belirten Angelovska-Bezoska, ülke üretkenliğinin AB ortalamasının yaklaşık yarısı kadar olduğunu ve bu konuda hala büyük bir fark bulunduğunu söyledi.

Angelovska-Bezoska, yapısal reformların sürekli bir süreç olduğunu vurgulayarak, ülkedeki yapısal değişikliklere örnek olarak, serbest ekonomik bölgelere yabancı şirketlerin girişini gösterdi ve bu durumun yabancı şirketleri çekmede, istihdam yaratmada ve Makedonya ekonomisinde üretkenliği artırmada olumlu bir rol oynadığını belirtti. Bölgelerdeki şirketler, son on yılda 1 milyar Euro’nun üzerinde doğrudan yabancı yatırım çekerek toplam ihracatın yaklaşık %50’sini oluşturuyor ve ülkedeki en üretken şirketler arasında yer alıyor.

Dijitalleşme ve inovasyonun teşvik edilmesinin de üretkenliği artırmak için önemli olduğunu belirten Angelovska-Bezoska, EBRD dijitalleşme endeksinin ülkenin dijital ön koşullar alanında %59 ve dijital teknolojilerin fiili kullanımı alanında %48 performans gösterdiğini, bu sonuçların bölgesel ortalamaya yakın olmasına rağmen hala 100 puanın çok uzağında olduğunu söyledi.

Angelovska-Bezoska, finansmana erişimin de önemli bir destekleyici faktör olduğunu ve bu bağlamda bankacılık sisteminin dayanıklılığını ve istikrarını güçlendirmeye yönelik politika önlemlerinin şirketlere sağlanan sağlam kredi desteğine katkıda bulunduğunu vurguladı.

EBRD Ülke Ofisi Başkanı Turkmenoglu, Kuzey Makedonya’nın yeşil geçiş, altyapı geliştirme ve işletmeler ile bireylerin finansmana erişimini iyileştirme konusunda önemli adımlar attığını ve bu başarıların yerel paydaşlar, donörler ve özel sektörle olan ortaklıklarının gücünü yansıttığını belirtti.

Turkmenoglu, 2025-2030 dönemi için yeni kabul edilen EBRD Ülke Stratejisi’nin bölgesel entegrasyon, sürdürülebilir altyapı ve daha rekabetçi ve kapsayıcı bir ekonomiyi teşvik etme gibi net önceliklerle bu ilerlemeyi temel aldığını ifade etti.

Turkmenoglu, Kuzey Makedonya’ya yaptıkları yatırımın, vatandaşları kendi ülkelerinde geleceklerini inşa etmeye teşvik edecek anlamlı fırsatlar yaratmayı, kapsayıcı büyümeyi desteklemeyi ve demografik zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olmayı amaçladığını belirterek, önümüzdeki yol hakkında iyimser olduğunu ve önümüzdeki yıllarda daha da büyük bir etki yaratmaya kararlı olduğunu sözlerine ekledi.